Stemwijzer vrouwenquotum

Plaatje bij Stemwijzer vrouwenquotum
Download nu

Niemand/Iedereen heeft gelijk: het is een persoonlijke weging van meerdere argumenten

Komende maandag debatteert de Tweede Kamer over het vrouwenquotum* en dinsdag wordt hierover gestemd. Dit is ongetwijfeld reden voor diverse media om in praatprogramma's weer de voor- en tegenstanders van stal te halen. Met dit artikel zou ik de nieuwsredacties van Pauw, Nieuwsuur, EenVandaag, Beau, DWDD en Buitenhof willen oproepen eens verder te kijken dan de populistische opiniemakers maar ècht inzicht te geven in de argumenten voor en tegen. En daarbij ook te laten zien dat er niet één waarheid is.

Welles-nietes over het vrouwenquotum

In 2011(!) schreef ik in het FD dat het debat rondom een vrouwenquotum een hoog welles-nietes gehalte had. " Zijn er wel of niet voldoende vrouwen om de plekken te vullen? Is het wel of niet een vorm van discriminatie? Hebben vrouwen wel of niet recht op een plek in de top? Is er wel of niet een glazen plafond, een old-boys network, voldoende kinderopvang, et cetera?" Ik schreef toen dat in het debat rond vrouwen naar de top de morele- en bedrijfseconomische argumenten voor meer vrouwen in de top door elkaar heen werden gebruikt en dat we hier een duidelijker onderscheid in moesten maken omdat we anders langs elkaar heen praten.

Nu, ruim acht jaar later, is iedereen wel overtuigd van het belang van diversiteit voor onder andere besluitvorming en innovatie, maar nog steeds is het debat gepolariseerd en krijgen in nieuwsuitzendingen en praatprogramma's de meest populistische, niet-inhoudelijk gedreven of door eigen ervaring gehinderde, sprekers de meeste spreekruimte en steeds opnieuw een podium. Dat kennen we nu wel. Ofwel vrouwen zijn geheel ambitie-loos, 'balanstrutjes', 'deeltijdprinsesjes' en worden 'excuus-truzen'. Ofwel vrouwen worden 'stelselmatig gediscrimineerd', 'buitengesloten' en 'het is tijd voor gerechtigheid'. Dit uitnodigingen-beleid stoort mij mateloos. Want ja, natuurlijk is part-time werken één van de oorzaken van de afwezigheid van vrouwen in topposities, maar óók de subjectieve selectieprocessen door bedrijven en headhunters maken vrouwen in de pijplijn en in de top dungezaaid. De vraag is daarnaast niet wie de beste kandidaat is ('kwaliteit gaat altijd voor', vreselijk zo'n dooddoener), maar wie het beste team compleet maakt. En nee, natuurlijk moet de overheid zich niet bemoeien met benoemingen in de private sector, maar zelfregulering blijkt ook niet te werken. Ook niet in landen waar vrouwen meer werken. Als je echt gelooft in de waarde van diversiteit dan is het achter de komma uitrekenen van het % percentage vrouwen dat 'recht' heeft op een positie in de top, op basis van het % full-time werkende vrouwen, een beetje een onzinnige exercitie. En een nogal eenzijdige blik op het vraagstuk.

De eenzijdige kijk van sommige voor- en tegenstanders, waarbij iedereen zich heeft ingegraven in één perspectief, blijkbaar de ideale talkshowgast, maakt het debat op tv vaak tenenkrommend.

Stemwijzer voor quotum

Kortom, in bijgaand schema heb ik alle veelgehoorde argumenten op een rijtje gezet. In vrijwel alle argumenten zit een kern van waarheid, en hoe je ze weegt bepaalt uiteindelijk of je per saldo voor- of tegen een quotum bent. Zo ben ik zelf bijvoorbeeld (nog) niet voor een quotum terwijl ik het met alle voor-standpunten eens ben, maar toch nog het argument dat de overheid zich niet zou moeten bemoeien met benoemingen in het private domein te zwaar laat wegen. Maar ik heb ook begrip voor de voorstanders die een andere weging maken en na jaren van doormodderen met streefcijfers nu wel de zover zijn om voor het quotum te kiezen. Bovendien kan de symbolische werking van dit beperkte quotum grote gevolgen hebben, dus waarom niet? (nb. het gaat alleen om de raden van commissarissen van de bijna 100 beursgenoteerde ondernemingen, daar zitten we gemiddeld al op 27%: Female Board Index 2019)

Dus nieuwsredacties, zoek eens verder dan de standaard kaartenbak met de hardste roepers zonder inhoudelijke- en ervaringskennis, maar nodig ervaringsdeskundigen uit: bestuurders en commissarissen (m/v) die gewerkt hebben met- en zonder diverse teams, headhunters die het wel- en niet lukt om geschikte kandidaten te vinden, aandeelhouders die wel of niet het verschil maken bij benoemingen op de aandeelhoudersvergaderingen, experts die kunnen vertellen over onbewuste patronen op de werkvloer, et cetera. En laat zien hoe zij de weging maken om voor- of tegen een quotum te zijn.

Misplaatste en gekrenkte trots

Tot slot, vrouwen die bang zijn om als excuus-truus te worden gezien, en mannen die bij elke misgelopen promotie als excuus aangeven dat het komt omdat ze geen rokje aan hebben: dit zijn gevallen van misplaatste danwel gekrenkte trots. Doe niet zo kinderachtig en zet je daar gewoon over heen.

*minimaal 30% vrouw in raden van commissarissen van beursgenoteerde ondernemingen