Opinie in FD: Aandeelhouders moeten meepraten

Plaatje bij Opinie in FD: Aandeelhouders moeten meepraten

Vooral in het seizoen van de algemene vergadering van aandeelhouders (ava) is het ontbreken van een ‘continue en constructieve’ aandeelhoudersdialoog pijnlijk zichtbaar. Nederlandse aandeelhouders maken de aan hun opgedragen verantwoordelijkheden in ondernemingsbestuur niet waar.
In het Verenigd Koninkrijk is het daarom nu zo ver dat een aparte code voor aandeelhouders deze dialoog moet aanmoedigen en verbeteren. Misschien moeten we dit voorbeeld in Nederland volgen?
In de driehoek van corporate governance, bestuurders, commissarissen en aandeelhouders, hebben alle drie de partijen hun eigen verantwoordelijkheid. Van de aandeelhouder wordt verwacht dat hij zich betrokken opstelt ten aanzien van de onderneming en van zijn medeaandeelhouders.
Het lijkt er echter op de aandeelhouder deze verantwoordelijkheid niet neemt. In opdracht van de Monitoring Commissie Corporate Governance onderzocht Nyenrode, in het ava-seizoen van vorig jaar, de naleving van de Nederlandse Corporate Governance Code door ruim 600 Nederlandse en buitenlandse institutionele beleggers. Enkele bevindingen: Aandeelhouders blijken onvoldoende bekend met de aan hen toebedeelde verantwoordelijkheden. De uitoefening van hun stemrecht wordt grotendeels uitbesteed aan stemadviesbureaus en er wordt vervolgens niet gecontroleerd wat er met deze stem gebeurt. Tenslotte vindt de dialoog tussen aandeelhouders en vennootschappen, als deze al plaatsvindt, vooral plaats buiten de ava om.
In Engeland heeft de Financial Reporting Council (FRC) vorig jaar een specifiek op institutionele beleggers gerichte code opgesteld, de Stewardship Code. Deze Code is inmiddels door meer dan 150 vermogenbeheerders en pensioenfondsen ondertekend. Internationaal is er veel lof voor dit initiatief. De FRC beschrijft aandeelhoudersdialoog als het voeren van een zinvolle dialoog over strategie, prestaties en risicomanagement, alsmede over onderwerpen die onderwerp zijn van stemming op de ava. Door deze betrokkenheid kan, volgens de FRC, eindelijk een verband gelegd worden tussen governance en het beleggingsproces.
Alhoewel wij ook van mening zijn dat de aandeelhoudersbetrokkenheid actief bevorderd moet worden en het initiatief van de FRC toejuichen, zien wij ook de algehele code-moeheid in Nederland. Wij zijn van mening dat een aparte code voor aandeelhouders voorkomen kan worden. Hiertoe dienen allereerst de verantwoordelijkheden van de aandeelhouders in de huidige Corporate Governance Code nadrukkelijker vastgelegd te worden. De huidige bepalingen zijn daarvoor nog te passief en beperkt geformuleerd.
De bepalingen van de Stewardship Code kunnen als voorbeeld dienen. Daarnaast kan, net als bij de Stewardship Code, van de grote institutionele beleggers gevraagd worden een verklaring op hun website te plaatsen waarin ook zij aangeven in hoeverre zij deze bepalingen naleven. Dit wordt ook gevraagd van de bestuurders en de commissarissen voor de bepalingen die op hen van toepassing zijn, dus waarom niet van de aandeelhouders? Tot slot, ook naar Engels voorbeeld, moeten vermogensbeheerders en pensioenfondsen ook naar elkaar toe duidelijk maken bij wie nu eigenlijk de verantwoordelijkheid ligt als het gaat om aandeelhoudersbetrokkenheid. Voor dit jaar is het nog niet te laat: neem die verantwoordelijkheid!

Drs. Danielle Melis MBA, Prof. dr. Leen Paape en Prof. dr. Mijntje Lückerath-Rovers zijn verbonden aan Nyenrode Business Universiteit. Danielle Melis onderzoekt als promovenda de aandeelhoudersdialoog in Nederland.