Column Management Scope: Belonen

De Eerste kamer heeft op 13 november  de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) aangenomen. Het wetsvoorstel maakt in de inleiding een onderscheid in de definities van bezoldiging en beloning. De achterliggende gedachte tussen de twee termen is niet meteen helemaal duidelijk, en kort gezegd komt het erop neer dat de beloning een onderdeel is van de bezoldiging. De Dikke van Dale maakt een duidelijker onderscheid tussen bezoldigen en belonen. Bezoldigen is ‘het geven van loon’, met name voor ambtenaren, en belonen betekent iemand iets geven als dank voor bewezen diensten.  Dit onderscheid ligt duidelijk niet ten grondslag aan de definities het wetsvoorstel.

Misschien was het beter geweest als het wetsvoorstel een onderscheid zou maken tussen verdienen en belonen, dat onderscheid kennen wij namelijk als sinds onze kindertijd.  Als kind kon je iets verdienen als je door een uitgevoerde taak, bijvoorbeeld de auto van je vader wassen,  recht had op een vergoeding omdat er tijd en inzet tegenover stond. Een beloning ontving je als je, naar het oordeel van je ouders, iets bijzonders had gedaan, bijvoorbeeld een mooi rapport. Het ging dan echt om een onderscheidende prestatie, waarbij de vergoeding niet direct aan tijd of inzet vast zat, maar aan het behaalde resultaat. In de discussie rondom topbeloningen zou je kunnen stellen dat  het vaste salaris datgene is wat iemand ‘verdient’ en de variabele beloning gekoppeld is aan de ‘prestatie’.

Vooral de variabele beloning  was binnen mijn vakgebied altijd een veel beschreven thema. Niet zozeer vanwege de hoogte van de beloning maar omdat het één van de instrumenten zou zijn om de bestuurder te verleiden niet zijn eigen belang na te streven, maar dat van de aandeelhouder. Tegenwoordig staat de variabele beloning vooral symbool voor het stimuleren van opportunistisch gedrag. In beide gevallen heeft de variabele beloning een slechte reputatie. Daarnaast vraagt men zich ook steeds vaker af of het vaste salaris wel in verhouding staat met geleverde tijd en inzet.  Dit wordt vervolgens vooral bepaald in relatie tot anderen, binnen en buiten de organisatie, die vergelijkbare prestaties in tijd en inzet zouden leveren. Helaas wordt tegenwoordig de positieve kant van  verdienen en belonen te makkelijk uit het oog verloren. Het zou goed zijn als we beter het onderscheid kunnen uitleggen tussen verdienen en belonen. En misschien dat dit onderscheid dan ook beter past in de definities van het wetsvoorstel omdat we sinds we klein zijn deze definities wél begrijpen.